Ik had net mijn moeder aan de telefoon voor een volkomen alledaags gesprek. Over hoe het gaat en over of groenten kopen op de markt echt zoveel beter, maar in ieder geval gezelliger, is dan het geautomatiseerde aankoopproces in de supermarkt. Ik vertelde haar dat ik af en toe in zak en as zit als ik weer eens een goed idee voor een artikel niet verkocht krijg aan opdrachtgevers, omdat er niet genoeg budget is om freelance journalisten te betalen. Of zoiets. Over het feit dat ik van de week volledig verstijfd op de bank zat na te denken over of ik (en waarschijnlijk velen met mij) eigenlijk freelancers zijn die onze grote droom nastreven (in mijn geval het schrijven van goed journalistiek werk dat er werkelijk toe doet), of dat we eigenlijk lijden aan een verborgen vorm van werkloosheid die bedekt wordt met een hele dikke deken van bijna cynisch opportunisme.

Mijn moeder stelde me gerust. Maar mijn moeder werkt in de thuiszorg en ze maakt zich zelf zorgen. Al lacht ze daar vaak overheen. De kans bestaat dat ze volgend jaar geen baan meer heeft, want ook op de thuiszorg moet bezuinigd worden. Want iemand moet de crisis betalen. En die iemand, dat zijn wij allemaal. En dan? Dan verwacht iedereen dat ze nog tien jaar doorwerkt. Want de banen liggen immers voor het oprapen anno 2012. Laat me niet lachen.

Andere mensen die ik ken willen zielsgraag weg bij een werkgever die ze volledig opslokt. Maar het is wel een vast contract en voor hetzelfde geld word je vervolgens afgescheept met een onzeker flexcontract net boven het minimumloon. Weer andere mensen schrijven nu een scriptie in de wetenschap dat een baan na het afstuderen op zijn zachts gezegd nogal onwaarschijnlijk is. Hoogst motiverend. Een studieschuld daarentegen is wel een zekerheid. Ik ken heel veel mensen die heel slim zijn maar met niet veel meer bezig zijn dan overleven (en dan bedoel ik natuurlijk niet overleven in de meest letterlijke zin des woords). Mensen die opboksen tegen stijgende zorgkosten, doorrollende inflatie en stijgende btw-tarieven terwijl ze ieder moment op straat gezet kunnen worden door een manager die woorden als ‘efficiëntie’, ‘concurrentiepositie’ en ‘ processtroomlijning’ tot woorden heeft gemaakt die deel uitmaken van zijn dagelijks vocabulaire (waar ik op mijn beurt dan weer een beetje om moet lachen. ‘Vriendschap’ of ‘gezellig’ lijken namelijk dan weer geen deel van uit te maken van zijn jargon).

Ik, persoonlijk, red het wel denk ik. Ik heb genoeg delen van de wereld gezien waar mensen écht moeten vechten om te overleven. En dus sta ik de volgende keer als er ergens iets interessants gebeurt weer met mijn blocnootje en mijn pen met mijn poten in de drek te noteren wat de aanwezigen te zeggen hebben over het gebeurde. Met heel veel plezier zelfs. Maar af en toe verdwijnt ook mijn moed richting afgetrapte gympen. Ik heb genoeg mensen meegemaakt voor wie drank- of drugsverslaving (of nog erger) in elk geval te overwegen vormen van escapisme waren. Of mensen die maar blijven doorrollen en doorwerken in de hoop dat er ooit betere dagen vanachter de horizon vandaan opdoemen. Mensen die plezier hebben met kiespijn en voor wie vraagtekens eerder regel dan uitzondering zijn. Ik kijk het nieuws en zie dat Europa ons uit de crisis zal moeten gaan redden. Ik hoor woorden als begrotingsdiscipline en lees in de krant dat een beter investeringsklimaat meer werkgelegenheid moet gaan creëren. Ik hoor al jaren op de radio dat na het zuur het zoet komt.

Ik vraag me af of dat zoet nog op tijd gaat zijn, om iedereen die en alles dat inmiddels onherstelbaar beschadigd is door al dat zuur, nog te redden. Maar wat ik me nog het meeste afvraag is het volgende: waarom zijn we nog niet met zijn allen godvergeten boos om wat er om ons heen plaatsvindt?