Een tijd terug zat ik op een warme dinsdagavond in de Amsterdamse Vluchtflat. Voorheen Vluchtkerk. Daarvoor Vluchtelingenkamp Osdorp. En al die jaren daar weer voor: anonieme vluchtelingen uit verre landen die eenzaam en ongewild op bankjes en in parkjes door heel Nederland sliepen. In de Vluchtflat sprak ik met een man die zich overduidelijk niet gelukkig voelde. Hij zat in een helverlichte kamer op een tweedehandsbank voor zich uit te staren. Hij kon niet terug naar zijn geboorteland, daar was het niet veilig. Of iets correcter, ze lieten hem simpelweg het land niet in. Zijn ‘gedwongen terugkeer’ stopte bij de douane op Schiphol. Want regels zijn regels en zonder geldige papieren mag je er niet uit of in. Maar Nederland gaf hem ook geen papieren, dus hier kon hij het land technisch gezien niet in. En toch zat hij voor me, op pakweg een halve meter afstand, gevangen in een niemandsland dat Kafka niet had durven verzinnen. Er zat weinig anders op dan thee drinken en op de tweedehandsbank voor zich uit staren in de hoop dat Nederland ooit wel zijn thuisland zou kunnen worden.
In Rusland wordt er ondertussen hartstochtelijk campagne gevoerd tegen homoseksualiteit. Homo’s zijn immers geen echte Russen, dat weet iedereen. Onze minister van Buitenlandse Zaken ‘betreurt’ de gang van zaken in moedertje Rusland, terwijl Nederland zich opmaakt voor grote regenboogvlaggen tijdens de Gay Pride. Homoseksuele Russen zijn wel welkom in Nederland. Russische wodka niet meer, tenminste totdat er daar iets verandert. De Nederlandse wodkaboycot zal ze leren, want de homohatende Russen drinken dat spul immers nooit zelf. Russen houden helemaal niet van wodka.
Begrijp me niet verkeerd. Ik verafschuw de oplaaiende homohaat in Rusland en zou willen dat vadertje Timmermans, ik noem maar wat, de Russische ambassadeur op het matje zou roepen om hem vermanend toe te snauwen. Maar voor mij zijn homo’s in het dagelijks leven even normaal als een kopje koffie bestellen. Ik ben er gewoonweg niet mee bezig, en het simpele feit dat je tolerantie niet meer actief hoeft te praktiseren betekent dat de emancipatie voltooid is. Althans in mijn hoofd. In Rusland nog niet en dat is een heel kwalijke zaak. Maar de tolerantie die we voor vervolgde Russische homo’s hebben, geldt in Nederland dan weer niet voor iedereen die in gevaar is of hulp nodig heeft. Met Nigeriaanse moslims zijn we beduidend minder blij (ondanks onze natuurlijk volledig gerechtvaardigde aanwezigheid in Nigeria om olie de grond uit te pompen. Maar dat is in feite een andere discussie). Ik vind dat raar. Waarom zijn Russische homo’s in Nederland per definitie meer welkom dan Afrikanen uit landen die door conflict of armoede verscheurd worden? Als alle Ruslandboycottende Facebookactivisten zich nu eens voor misstanden in eigen land zouden inzetten, wat zou er dan kunnen gebeuren? Dat vraag ik me wel eens af. Terwijl ik een kopje koffie drink, ofzo.
De wereld is een moeilijke plek. Maar geen mens is minderwaardig. Of tenminste, niemand zou dat moeten zijn. Insjallah.