Mongolië was lange tijd vergeten door de wereld. Gekoloniseerd door China, vervolgens deel geworden van het Sovjetimperium en pas echt onafhankelijk sinds 1990. Sindsdien probeert het land een plekje te verwerven in de globale orde der dingen. Mongolië staat op een kruispunt in zijn geschiedenis en dat maakt het een enorm spannende bestemming voor de avontuurlijke reiziger.
Het land is gigantisch en telt maar een paar miljoen inwoners. Mongolië is daarmee het dunst bevolkte land ter wereld. Waar de oneindige steppen ooit bereden werden door de woeste legers van Djenggis Khan, die in de dertiende eeuw een rijk opbouwde dat zich uitstrekte van China tot aan de Balkan, woont tegenwoordig een aanzienlijk deel van de inwoners in de hoofdstad Ulaanbaator.
Gedurende de Sovjettijd was Ulaanbaator een onbelangrijke provinciestad in het dunbevolkte oosten van de unie. Tegenwoordig is het een in snel tempo uitdijende en vooral dynamische hoofdstad. Er rijden dure Hummers langs sjieke winkelcentra. Op de hippe hoofdstraat Peace Avenue of de parallel daaraan lopende Seoel Street is het goed toeven met een drankje in een voorzichtig winterzonnetje.
Maar van de hoofdwegen af begint het wilde westen. Armoedige volkswijkjes bestaan uit traditionele gertenten en provisorische hutjes. Kettingrokende Mongolen lopen met vers geslachte karkassen over hun schouder en zwerfhonden snuffelen in de rondte. Er is veel werkloosheid en al even veel alcoholisme.
Door de afgelegen ligging en het extreme klimaat komen er niet veel westerlingen in Ulaanbaator. En waar de inwoners in nuchtere staat vaak verbaasd maar meestal vriendelijk op vreemdelingen reageren, kan de wodka, gecombineerd met een gezonde taalbarrière, nog wel eens leiden tot spontane scheldpartijen.
De stad is de laatste jaren overspoeld met door het landleven geharde nomaden wier vee door een aantal extreem barre winters gestorven is. Iedereen probeert in de hoofdstad een plekje voor zichzelf veilig te stellen. Met die fascinerende dynamiek, maar ook een hopeloos verkeersinfarct als gevolg.
Kijk ook uit voor de door de nomaden meegebrachte waakhonden. Hutjemutje in de stad geprakt, kunnen ze nog wel eens agressief zijn, en rabiës als gevolg van een hondenbeet, daar zit niemand op te wachten.
De echte avonturier zal Ulaanbaator echter waarderen. De Mongolen zijn trots op hun geschiedenis en er is dan ook genoeg interessants te bezoeken in de hoofdstad. Als je op zoek bent naar een plek om even lekker thuis te komen, is café Amsterdam aan de hoofdstraat de perfecte gelegenheid. Daarbij is Mongolië nog steeds relatief goedkoop en krijg je voor omgerekend een paar euro een prima avondmaaltijd met een goed glas bier.
En als je het even hebt gehad met de hectiek van de hoofdstad rij je even snel weer de stad uit, waar een paar miljoen vierkante kilometer ongerepte wildernis wacht. Laat de uitgestrektheid van het landschap op je inwerken terwijl je zilte thee met veel melk drinkt met de gastvrije plattelandsbevolking. De stilte is zo absoluut dat het contrast met de eeuwige kakofonie van de hoofdstad een paar kilometer verderop bijna onvoorstelbaar is.
Neem een moment om het contrast te begrijpen wanneer je na een paar dagen absolute rust over een hobbelweg terug richting hoofdstad rammelt. Want in Mongolië is de toekomst, net als het wegennet, nog in de maak.
Ulaanbaator is de hoofdstad van Mongolië. Het land bestrijkt in totaal meer dan anderhalf miljoen vierkante kilometer en is daarmee 45 keer zo groot als Nederland. Ongeveer eenderde van de drie miljoen inwoners woont inmiddels in de hoofdstad. De stad ligt 1.350 meter boven zeeniveau en de temperatuur kan variëren van min dertig in de wintermaanden tot plus dertig graden in de zomer.